Kategori : Anne İle 0-1 Yaş Bebek Eğitimi, Bakımı ve Beslenme Desteği
Proje Durumu : Yaptıklarımız
Yapım Yılı : 2014
Mahalle Adı :
Ümraniye Belediyesi olarak, Belediyemiz sınırları içerisinde yaşayan 0 -1 yaş grubu bebeklerin ebeveynlerine yönelik Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Ana Bilim dalı görevlileri ile işbirliği içerisinde bebeklerin eğitim, bakım ve beslenmeleri ile ilgili bir çalışma başlatmış bulunuyoruz.
AMACIMIZ:
1- Zamanında başlatılan uygun- tamamlayıcı beslenme; süt çocuğunun sağlıklı büyüme- gelişmesini sağlar. Bu sebeple devam edilen anne sütüyle birlikte bebeğin geçiş besinleri alması; değişik tat, lezzette- kıvamda besinlere alışmasını sağlarken aynı zamanda yeme işlevi için gerekli olan nöromüsküler koordinasyonun gelişmesine yardımcı olur.
2- Bu sebeplerden dolayı ek gıdaya geçiş döneminde annelerin bebeklerini etkin ve uygun şekilde beslemelerini sağlamak amacıyla uygulamalı bir eğitim programı sunmak.
3- Eğitim ihtiyacı olan (beyan eden veya eğitim ihtiyacı gözlemlenen) ebeveynleri periyodik olarak eğitim faaliyetlerine katmak ve takip etmek
Ebeveynlere ( anne ya da bebeğin bakımı ile bir başka yakını) bebeğin beslenme, bakım ve eğitimi ile ilgili olarak uzmanlar aracılığı ile eğitim vermek.
4-Eğitimin yanı sıra, ihtiyaç sahibi oldukları tespit edilen ailelere süt, mama ve bebek bezi ..vb desteğinde bulunmak.
GİRİŞ VE AÇIKLAMA:
Bebeğin ilk altı ay tüm besin ihtiyacını karşılayan anne sütüne altıncı aydan itibaren ek besin ilavesi gerekecektir. Bebeğin ilerleyen aylarda gereksinim duyduğu toplam enerji anne sütüyle karşılanamaz. Bu sebeple anne sütüne ek olarak tamamlayıcı gıda başlanması gereklidir. Doğumdan sonra ilk 2 (iki) yıl en uygun büyüme sağlık ve davranış gereksinimi için kritik pencere dönemidir. Bu dönemde yetersiz beslenme çocukluk çağı hastalıklarına ve ölüme yol açar.
Zamanında başlatılan uygun tamamlayıcı beslenme süt çocuğunun sağlıklı büyüme ve gelişmesini sağlar. Bu sebeplerle devam edilen anne sütüyle birlikte: bebeğin geçiş besinleri alması değişik tat, lezzetle, kıvamda besinlerle alışmasını sağlarken aynı zamanda yeme işlevi için gerekli olan nöromüsküler koordinasyonun gelişmesine yardımcı olmaktadır. Bu nedenle uygun zamanda başlatılan ve kurallara uygun sürdürülen tamamlayıcı beslenme bebeğin 1(bir) yaş civarında aile sofrasındaki yiyecekleri tüketebilecek olgunluğa ulaşmasını sağlar ayrıca bebeğin ailesiyle aynı gıdaları tüketiyor olması ailenin ekonomik yükünü hafiflettiği gibi bebeğin geleneksel damak tadını oluşturur.
Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı, ek gıdaya geçiş döneminde annelerin ;bebeklerini etkin ve uygun şekilde beslenmelerini sağlamak için interaktif uygulamalı bir eğitim programı geliştirerek etkinliğini sınamayı amaçlıyoruz.
Proje Araştırması Hakkında Genel Bilgi:
Sadece anne sütü ile beslenen bebeklere ek besinlerin alıştırılması dönemine İngilizce’de “weaning” denmektedir. Wean İngilizce’de çocuğu anne sütünün yokluğuna alıştırmak anlamına gelir. Weaning dönemi hem gelişimsel hem de besinsel özelliklerin göz önüne alındığı bir süreçtir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bu süreç farklılıklar göstermektedir. Bu süreç önemli olup, gebeliğin 6(altı) ay tüm besin ihtiyacını karşılayan anne sütüne 6(altı). aydan itibaren ek besin ilavesi gerekecektir. Bu dönemde anne sütü protein gereksinimini karşılamakla beraber bebeğin enerji gereksinimini karşılamayabilir.
Araştırmalar 0 – 3 ayda yüksek olan enerji ihtiyacının 3 – 6 aylar arasında azaldığını bu sürecin 9 – 10 aya kadar devam ettiğini daha sonra tekrar arttığını göstermektedir. Örneğin 2. ayda 120 kcal / kg gün olan enerji gereksiniminin 6. ayda 110 kcal / kg güne inmiştir. Enerji gereksiniminin azaldığı anlarda büyüme yavaşlamıştır. Fiziksel aktivitede azalmış değildir. Ama artan vücut ağırlığı nedeniyle gereksinim duyulan toplam enerji tüketilebilen anne sütü hacmiyle karşılanamaz.
Yaşamın ilk aylarında en önemli enerji kaynağı yağlardır ve yağların depolanması düşük enerji gerektirirken sonraki dönemde önemli enerji kaynağı olan karbonhidratlar vücutta yağa çevrilerek depolanır. Bu süreç yoğun enerji harcanmasını gerektirir. Alınan enerjinin çoğu bu yolla harcanır.
Enerji gereksiniminin yanı sıra bazı besinlere olan gereksiniminin artmış olması da ek besinler gerektirir. ( örneğin demir gereksinimi) İntrauterin dönemin son 3(üç) ayında dolan bebeğin demir depoları ilk 5 – 6 ayda tükenmiştir, anne sütüyle alınan demirin haricinde dışardan verilmesini gerektirir(ayrıca Calcium ve D vitamini gibi). Bütün bu nedenlerle bebeğin anne sütü yanında başka besinlere de gereksinimi vardır. Bebeğin fizyolojik gelişimine uygun ek gıdalarla başlanmalıdır. Anne sütüne bu dönemde de devam edilmelidir. Anne sütünün tek başına 6(altı) aydan daha uzun süre verilmesinin besin gereksinimlerini karşılamada yetersiz kalacağı bilinmektedir. Ayrıca çoğu bebek gelişimsel olarak 6(altı) ay civarında anne sütü dışındaki gıdaları almaya hazırdır. Bu nedenle altıncı ay bebek için ek gıdaların başlanması için uygundur.
Araştırmanın Araç ve Yönetimi:
Araştırmanın Tipi: Prospektif, müdahale araştırması.
Araştırmanın Evreni: Ümraniye ilçesinde yaşayan 5 – 6 aylık bebeği olan anneler;
Örneklem: Mahallelerde belediye tarafından yapılacak duyuru ile çağrılan ve çalışmaya katılmayı kabul eden anneler çalışma kapsamına alınacaktır..
Her grupta en az 30(otuz) anne çalışmaya dahil edilecektir. Bebeğin bakımına eşlik eden anne kayın valide var ise eğitim sırasında annelere eşlik etmesi istenecektir.
Materyal ve Metot:
1- Başlangıç araştırması: Belediye yardımı ile çağrılan annelere bebeklerini nasıl besledikleri, ek gıdaya ne zaman geçecekleri, nasıl geçmeyi planladıkları ve uygulamalar ile ilgili bir anket formu uygulanacaktır. Bu aşamada ayrıca bebeklerin antropometrik ölçümleri değerlendirilecektir.
2- Eğitim: Uygulamalı, modeli küçük gruplar halinde uygulanacak anneanne ve babaannelerin de katılacağı bir eğitim programı hazırlanacaktır.
3- İkinci aşama: Araştırmaya katılan anneler bebekleri 8. ve 10. ayın içindeyken yeniden ulaşılacak ve antropometrik ölçümleri ve halen bebeklerine hangi besinleri ne şekilde verdiklerini sorgulayan ,annelere uygulanacak bir anket ile veri toplanacaktır.
4- Bu kapsamda yapılacak ihtiyaç tespitlerine göre gereken yardımlar belediye tarafından karşılanacaktır.
İŞ SÜRECİ VE YÖNTEMLER
--- Ümraniye ilçe sınırları içindeki tüm resmi ve özel hastanelerden son bir yıl içinde gerçekleşen doğumlardaki anne ikamet adreslerine telefon numaralarına ulaşmak
--- Sağlık grup başkanlığı ile görüşerek kayıtlı bebek ikamet adreslerine telefon numaralarına ulaşmak.
--- Nüfus müdürlüğü ile görüşülerek son bir yıl içindeki yeni kayıtların ikamet adreslerine telefon numaralarına ulaşmak. Sonrada ayda bir kayıt almak.
-Belediyemiz mahalle muhtarlıklarıyla görüşerek, eğitim ve maddi desteğe ihtiyacı olan aileleri belirlemek.
-Ebeveynler için hazırlamış olduğumuz anketleri doldurtmak.
-Düzenlenecek toplantılara katılımı sağlamak, daha sonra yazılı materyaller vermek.
-Düzenli aralıklarla takip edilen aileleri olanaklar ölçüsünde Belediyemizin sunmuş olduğu hizmetlerden yararlandırmak.
ARAÇ VE GEREÇLER
- Broşür
- Afiş
- Yazılı basın
- Anket
- Gezici sağlık aracı
KAYNAK
5393 sayılı Belediye Kanunun ilgili maddesi ile Belediye Başkanının görevleri arasında sayılan belediye sınırları içerisinde yaşayan muhtaç ailelerin belirlenerek ihtiyaçlarının karşılanması.
PERSONEL
-Belediyemiz Sağlık İşleri Müdürlüğünde görevli yeterli sayıda elaman
-Marmara Üniv. Tıp Fak. Aile Hekimliği Ana Bilim dalı ‘nda görevli uzman Doktorlar.
-İhtiyaç duyulması halinde anketörler